• 1.jpg
  • 3a.jpg
  • 22.jpg
  • 2023-01-30.jpg

 

  Piękne arie wyśpiewywane przez samce ptasich śpiewaków najczęściej słyszymy wiosną. Wszak to pora czarowania płci przeciwnej, dobierania się par i wydawania potomstwa. Poza porą godową ptaki również śpiewają, naśladując głosy innych ptaków i odgłosy oraz dźwięki z otoczenia, w którym przebywają. Śpiewne naśladownictwo stosują tak zwane ptaki mimetyczne. Prawdopodobnie po to, aby zmylić drapieżnika, poinformować o granicach swojego terytorium, ostrzec innych przed niebezpieczeństwem lub porozumieć się z członkami własnego stada.

 

W większości znamy te ptaki. Między innymi są to: sójka zwyczajna, szpak zwyczajny, drozd śpiewak, dzierzba gąsiorek i skowronek polny. Zobaczymy je na skraju lasów, zadrzewień oraz na  otwartych przestrzeniach pól i łąk, na odszarach podmiejskich i wiejskich. Sójki, śpiewaki i szpaki pojawiają się także w okolicy naszych siedzib. Sójka jest osiadła. Szpaki i drozdy śpiewaki są częściowo wędrowne. Zaś gąsiorki i skowronki odlatują od nas jesienią.

 

Sójkę zwyczajną (Garrulus glandarius) można bez trudu rozpoznać po niezwykłym połączeniu ciemnej i czerwonobrązowej barwy z niebiesko-czarnym prążkowanym skrzydełkiem. Podobnie jak inne krukowate sójka jest bardzo inteligentną i sprytną indywidualistką. Zaniepokojona skrzeczy. Potrafi naśladować głosy szpaka, jastrzębia, myszołowa, miauczenie kota, nawet pisk kół drabiniastego wozu.

 

 

  

Szpak pospolity (Sturnus vulgaris) wiosną ubrany jest w czarną godową szatę z białymi plamkami, metalicznym fioletowym połyskiem na głowie oraz zielonkawym na grzbiecie. Często obserwujemy lecące i wspólnie żerujące duże stada tych ptaków. Latem bywają intruzami w sadach, udowadniając, że są wielkimi amatorami czereśni i wiśni. I tak, jak sójki, szpaki są aktorami obdarzonymi niezwykłym talentem i zdolnością szybkiego uczenia się. Wiosną odzywają się swoim wspaniałym głośnym klekotaniem, ćwierkaniem, skrzeczeniem i gwizdami. Szpak potrafi naśladować nie tylko odgłosy innych ptaków, ale nawet ludzki głos. Często improwizuje, łącząc poznane głosy z własnym śpiewem, powtarzając jeden wers wiele razy. Większość szpaków zimuje w południowej Europie, Afryce i południowej Azji

 

 

 

      Samiec drozda śpiewaka (Turdus philomelos) śpiewa pięknie i donośnie wysiadując na najwyższej gałęzi drzewa. Ten same motywy powtarza dwa lub więcej razy. Ptak może mieć w repertuarze kilkadziesiąt „utworów”, a  wiele z nich zapożycza od swoich rodziców i od innych ptaków. Śpiewak potrafi udawać nawet dźwięki wydawane przez przedmioty na przykład dzwonek telefonu. Drozd  w swojej łacińskiej nazwie ma przypisane ściśle określone talenty. Po grecku philo znaczy„kochać”, a melos oznacza „śpiew”. Operowe szlify posiada jednak tylko samiec, chociaż z wyglądu obie płcie niczym się nie różnią. Posiadają  brązowy wierzch ciała, oliwkowy kuper i pokrywy nadogonowe oraz pomoarańczowy ogon i wierzch głowy. Kremowy spód ciała upstrzony jest gęstymi brązowymi plamkami. Śpiewak jest gatunkiem wszystkożernym, ale w wykwintnej restauracji zamówiłby ślimaki. Kelner na pewno zaproponowałby popularne u nas winniczki. Drozd jednak wolałby wstężyki gajowe z muszlami w kolorowe paski, które są jego przysmakiem, a których pewnie nie znalazłby w menu naszego wykwintnego lokalu. W naturze wstężyki dość łatwo znaleźć, ale kiedy drozd nie ma pod dziobem takiego wstężyka, wówczas zadowala się winniczkami. Wtedy jednak zachowuje się jak wybredny klient w restauracji: trochę poskubie, podziobie, urwie tu i tam, a resztę zostawi. No chyba, że ktoś podsunie tego wstężyka...

Śpiewak opanował własną technikę dobrania się do mięsa mięczaka. Rozbija muszlę, używając w tym celu kamienia, pełniącego rolę kowadła. Drozd śpiewak zimę spędza w południowej Europie, Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie.

 

 

 Dzierzba gąsiorek (Lanius collurio) jest naszą pospolitą dzierzbą. Ptaki czatują w dobrze wyeksponowanych miejscach. U przedstawicieli tego gatunku występuje wyraźny dymorfizm płciowy. Najbardziej widoczną cechą samca jest czarna maska wokół oczu ciągnąca się do rdzawego grzbietu, jasnoszara głowa i nieco różowy spód ciała. Samica jest mniej intensywnie wybarwiona i nie ma czarnej maski. Łacińska nazwa rodzajowa Lanius znaczy rzeźnik i dobrze oddaje zachowania tych ptaków. Mają one bowiem instynkt bezwzględnego łowcy. Nazwa dzierzby gąsiorka pochodzi od wydawanego przez nią głosu przypominającego gęganie gęsi. Samce w okresie lęgowym są bardzo rozśpiewane. Śpiewają przeciągle, cicho i szczebiotliwie, często naśladując głosy innych ptaków. Poza tym wydają również ostre, monotonne, powtarzające się odgłosy. Gąsiorki odlatują do Afryki.

 

 

  

Skowronek polny, rolak (Alauda arvensis) to ptak lęgowy krajobrazu rolniczego. Jest jednym z najbardziej znanych ptaków. Przylatuje w marcu a czasem już pod koniec lutego. Jest rozpoznawalny dzięki donośnym koncertom, które rozbrzmiewają niemal nad każdym polem uprawnym. Ptak ma plamkowane upierzenie brunatnoszare, spód ciała białawy z kreskowaną piersią. Na głowie posiada niewielki zawadiacki czub. W czasie lotu widać jego trójkątne skrzydła. Samiec śpiewa w długim locie tokowym. Melodia jest perlista, złożona z wibrujących, szybkich i wysokich treli. Kontynuuje śpiew także wtedy, gdy samica buduje gniazdo i wysiaduje jaja. Skowronek umie naśladować głosy innych ptaków i  niezmordowanie koncertować przez cały dzień. Zimuje w basenie Morza Śródziemnego lub w Europie Zachodniej.

 

 

  Podczas wiosennych spacerów i wycieczek znajdziemy się w muzycznym teatrze natury, w którym śpiewające ptaki grać będą swoje role. Każdorazowe koncerty i wspaniałe improwizacje stanowią niepowtarzalny spektakl przyrody, na który nie musimy kupować biletu.

 

  Maria Olszowska